Mayıs ayında ABD Merkez Bankası’nın bol para döneminin sonuna gelindiği mesajını vermesiyle gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinde patlak veren dalgalanma sürüyor. Ancak yatırımcıların asıl korkusu sorunların yeni bir krizi tetiklemesi
Gelişmekte olan ülkelerden para çıkışının sürmesi bu ülke para birimlerini baskılamaya devam ederken, içeride dolar dün de dalgalanmasını sürdürdü. Güne 2.2640 seviyelerinden başlayan dolar, gün içinde 2.29’lara yükselse de kapanışta yeniden 2.26 TL’ seviyelerinden geri döndü. İki yıllık gösterge tahvilin faizi haftayı yüzde 11.04’ten tamamlarken, Borsa İstanbul 1.34 düşüşle günü 61 bin 858 puandan kapandı. Diğer yandan gelişmekte olan ülke piyasalarında geçen mayıs ayında ABD Merkez Bankası’nın (FED) bol para döneminin sonuna gelindiğine yönelik verdiği işaretle para birimlerinde başlayan dalgalanma süreci de devam ediyor. Ancak yaşananlar sadece gelişmekte olan ülkelerle sınırlı kalmayacak gibi görünüyor. Patlak veren sıkıntıların dünyanın geneline yayılacağı korkusu ise tüm dünya piyasalarını daha şimdiden etkisi altına almış durumda. Aradan geçen sekiz aylık süreçte Türkiye ile birlikte Arjantin, Brezilya, Endonezya, Hindistan ve Güney Afrika gibi ülkeleri etkisi altına alan değişim sürecinde merkez bankaların piyasaları rahatlatmak için peş peşe çeşitli önlemler aldı.
BEKLENEN ETKİ OLMADI
Türkiye Merkez Bankası da bu kapsamda geçen çarşamba olağanüstü toplantısında politika faizini beklentilerin üzerinde yüzde 7.25’ten yüzde 10’a çıkardı. Ancak yatırımcılar arasında, gelişmekte olan ülkelerin sorunlarla başa çıkamayacağı yönündeki kaygı bu ülkelerden hızlı sermaye kaçışlarını da beraberinde getirdi. Böylece merkez bankalarının aldığı önlemlerin etkileri de beklenen ölçüde olmadı. Pek çok uzman bu sürecin aslında beklenen bir gelişme olduğunu ve sorunların temelinde altı önemli başlığın yattığına işaret ediyor. Buna göre gelişmekte olan ülke ekonomilerinde yaşanan aşırı ısınma, gelişmiş ekonomilere olan bağımlılık, devlet kapitalizmi, emtia fiyatlarında yaşanan sert düşüşler, FED’in para musluğunu kısması ve yüksek cari açık gelişmekte olan ülke ekonomilerini kötü etkiledi. Uzmanlar özellikle FED’in bol para politikalarının sona ereceğini açıklamasının piyasalardaki oynaklığın ana nedeni olduğuna işaret ediyor. Yapılan açıklamalara göre banka aylık tahvil alımlarını daha azaltmaya başlamadan gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinde dalgalanmalar başladı. FED bol para politikalarının sonuna gelindiğinin asıl işareti olacak faiz artışlarına ise 2015’te başlayacağı tahmin ediliyor. Uzmanlar gelişmekte olan ülke piyasalarında yaşananların aslında artçı deprem olduğunu asıl sarsıntının ise FED’in faiz artışıyla gelebileceği uyarısında bulunuyor.
Nymexxx 